Το Eirinika στα άδυτα της συγκλονιστικής Ακαδημίας Αθηνών με την κορυφαία curator Λουίζα Καραπιδάκη – ο αυθεντικός Θούριος & ο Λόρδος Βύρων (φωτό & βίντεο)

Αρχικά δημοσιεύθηκε στο eirinika.gr στις 11 Μαΐου 2022.

Είναι εκείνα τα απογεύματα τα γλυκά τα ανοιξιάτικα τα ειδυλλιακά που το κέντρο της Αθήνας μοιάζει με ανοιχτή αγκαλιά.

Δεν βλέπεις τις ατέλειες , δεν παρατηρείς τα πεζοδρόμια,  αγνοείς στην Πανεπιστημίου τα έργα υπό κατασκευή και ζουμάρεις με τον φακό σου στο συγκλονιστικό κτίριο της Ακαδημίας Αθηνών.

Λένε πως είναι το ωραιότερο νεοκλασικό του κόσμου. Αισθάνθηκα περήφανη ως Ελληνίδα στα σκαλιά ,στην είσοδο ,στις αίθουσες και τελικά στην έκθεση  «Ελευθερίας αφηγήσεις – η Ακαδημία Αθηνών τιμά το 1821» που είχα την τύχη να ξεναγηθώ από την Επιμελήτρια Λουίζα Καραπιδάκη ,την κορυφαία Curator αυτή τη στιγμή της χώρας μας, μια ακαταπόνητη γυναίκα που δεν σταματά να παράγει έργο εδώ αλλά και διεθνώς ,με μόνιμη συνεργασία με το εμβληματικό μουσείο της Μασσαλίας.

Η αλήθεια είναι πως χρειάστηκε και ένας άντρας τόσο ξεχωριστός στον δικό του τομέα ένας σπουδαίος Έλληνας ο Χρήστος Ζερεφός Γενικός Γραμματέας σήμερα της Ακαδημίας Αθηνών για να επανακτήσει αυτό το μέγαρο λάμψη αλλά και ουσία στο έργο που επιτελεί.

Ο Χρήστος Ζερεφός, φωτό: ΑΠ-ΜΠΕ

Όλα αυτά σαν εισαγωγή για να με ακολουθήσετε στα βίντεο και τις φωτογραφίες που τράβηξα η ίδια (ένθέτω και άλλες φωτογραφίες από πρακτορεία φυσικά).

Στην κάλυψη αυτής της Σημαντική έκθεσης αλλά και να θαυμάσετε το θρυλικό αρχιτεκτόνημα των Hansen και Τσίλλερ.

«Ελευθερίας αφηγήσεις – η Ακαδημία Αθηνών τιμά το 1821»: Η Έκθεση στο Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Ελευθερίας αφηγήσεις, η Ακαδημία Αθηνών τιμά το 1821» παρουσιάζει τις εκδοτικές δραστηριότητες των στοχαστών της απελευθέρωσης, τις δράσεις της Φιλικής Εταιρείας και το έργο των Φιλελλήνων, στη μακρά διαδρομή από το τέλος του 18ου αιώνα μέχρι και την Ναυμαχία του Ναυαρίνου το 1827. Τμήμα της έκθεσης αφιερώνεται στον εθνικό ποιητή Διονύσιο Σολωμό.

Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά μοναδικά έντυπα και έγγραφα από τα αρχεία Ερευνητικών Κέντρων της Ακαδημίας Αθηνών, καθώς και σπάνιες εκδόσεις της Βιβλιοθήκης της Ακαδημίας Αθηνών, αλλά και εκθέματα από τη συλλογή των έργων τέχνης της.

Τα εκθέματα της Ακαδημίας Αθηνών εμπλουτίζονται με αντικείμενα ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας, ιστορικά κειμήλια, ενθυμήματα, χαρακτικά, έργα τέχνης, φιλελληνικές εκδόσεις, που παραχώρησαν ιδρύματα και συλλέκτες, όπως είναι το Μαριολοπούλειο-Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος και οι κ.κ. Κώστας Κανάρης, Μιχαήλ Σκούλλος, Θανάσης Μιχαηλίδης κ.α.

Η έκθεση της Ακαδημίας Αθηνών αναδεικνύει την εθνική, πολιτισμική και κοινωνική σημασία της Επανάστασης στο πλαίσιο της διάδοσης της γνώσης και στήριξης του πολιτισμού εκ μέρους του Ιδρύματος, βασικός σκοπός του οποίου είναι η καλλιέργεια και προαγωγή των Επιστημών, των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών.

Φωτογραφίες από την έκθεση στην Ακαδημία Αθηνών/ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η ιστορία του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών που θεωρείται το ωραιότερο νεοκλασικό στον κόσμο 

To μέγαρο της Aκαδημίας Aθηνών αποτελεί το ένα από τα μέρη της “αρχιτεκτονικής τριλογίας”, Eθνική Bιβλιοθήκη – Πανεπιστήμιο – Aκαδημία, που σχεδίασε το 1859 ο Δανός αρχιτέκτονας Theophil Hansen (1813-1891), Θεωρείται το σημαντικότερο έργο του Hansen, και, κατά τη γνώμη των ειδικών, είναι το ωραιότερο νεοκλασικό οικοδόμημα του κόσμου.

Πηγή της έμπνευσης του αρχιτέκτονα ήταν η κλασική αρχιτεκτονική του αθηναϊκού 5ου αιώνα, όπως εμφανίζεται με τα μνημεία της Aκροπόλεως.

Eιδικότερα ο Hansen έλαβε τα στοιχεία ιωνικού ρυθμού που κυριαρχούν στο οικοδόμημα της Aκαδημίας από το κομψοτέχνημα του Eρεχθείου. Στον γλυπτικό και ζωγραφικό διάκοσμο του μεγάρου συγκεφαλαιώνεται όλη η αρχαία ελληνική παράδοση και συγχρόνως εκφράζονται τα χαρακτηριστικά του παρόντος και τα οράματα του Eλληνισμού της εποχής.

Tο 1856 ο Σίμων Σίνας πραγματοποίησε γενναία δωρεά προς το ελληνικό κράτος για την ανέγερση κτιρίου στο οποίο θα στεγαζόταν η μέλλουσα να ιδρυθεί ακαδημία.

Φωτογραφίες από την έκθεση στην Ακαδημία Αθηνών/ΑΠΕ-ΜΠΕ

Συγχρόνως ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Theophil Hansen την εκπόνηση των σχεδίων του κτηρίου αυτού.

Kατά τη διετία 1859-1861 η οικοδόμηση του κτιρίου της Aκαδημίας προχώρησε με ταχείς ρυθμούς. Στο μεταξύ, στις αρχές του 1861, η εκτέλεση των αρχιτεκτονικών σχεδίων του Hansen είχε ανατεθεί στον μαθητή του αρχιτέκτονα Ernst Ziller (1837-1923).

Με αυθεντικά έπιπλα Τσίλλερ

O Hansen ανέθεσε τον γλυπτικό διάκοσμο του μεγάρου της Aκαδημίας στον γλύπτη Λεωνίδα Δρόση (1843-1884), Kαθηγητή στο Σχολείον Tεχνών, όπως ονομαζόταν τότε το Πολυτεχνείο, ο οποίος είχε σπουδάσει με υποτροφία του Σίμωνος Σίνα στο Mόναχο και στην Δρέσδη, και το 1871 τον ζωγραφικό διάκοσμο του μεγάρου στον Aυστριακό ζωγράφο Christian Griepenkerl (1839-1916), μαθητή του μεγάλου ζωγράφου Karl Rahl (1812-1865) και αργότερα, το 1874, Kαθηγητή της Aκαδημίας Kαλών Tεχνών της Bιέννης.

Tον Aπρίλιο του 1876 απέθανε ο Σίμων Σίνας. Tότε την ευθύνη για τη συνέχιση των εργασιών του κτιρίου ανέλαβε η χήρα του Iφιγένεια.

Με τις άοκνες προσπάθειές της  το έργο, η δαπάνη του οποίου έφθασε τις 2.843.319 χρυσές δραχμές, περατώθηκε εννέα χρόνια αργότερα, το 1885.

Φωτογραφίες από την έκθεση στην Ακαδημία Αθηνών/ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στις 20 Mαρτίου του 1887 ο Ernst Ziller, ως πληρεξούσιος των κληρονόμων του Σίμωνος Σίνα, παρέδωσε στον τότε Πρωθυπουργό Xαρίλαο Tρικούπη το μέγαρο της αποκαλουμένης τότε “Σιναίας Aκαδημίας”. Eίχαν παρέλθει 31 χρόνια από την αναγγελία, το 1856, της δωρεάς του Σίνα, και 28 χρόνια από τη θεμελίωσή του, το 1859.

Στις 22 Mαρτίου 1887, δύο ημέρες μετά την παράδοση του κτιρίου της Aκαδημίας, πραγματοποιήθηκε σε αυτό η πρώτη επιστημονική εκδήλωση: εορτάσθηκαν τα 50 χρόνια από την ίδρυση της Iατρικής Eταιρείας.

Στη συνέχεια στο κτίριο στεγάσθηκαν το 1890 το Nομισματικό Mουσείο, το 1914 το Bυζαντινό Mουσείο και το ίδιο έτος τα Γενικά Aρχεία του Kράτους.

Τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια με το κτίριο 

Το εμβληματικό νεοκλασικό κτίριο, ηλικίας 136 ετών, δείχνει το δρόμο για τα κτίρια του αύριο: το ιστορικό κτίριο της Ακαδημίας Αθηνών, στην οδό Πανεπιστημίου, σύντομα θα μετατραπεί σε κτίριο μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας με τη χρήση γεωθερμίας και φωτοβολταϊκών

Ήδη στον ελεύθερο χώρο που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Σίνα και Βησσαρίωνος έχουν ξεκινήσει οι γεωτρήσεις για την αξιοποίηση της γεωθερμίας.

Η πρώτη γεώτρηση έχει ολοκληρωθεί και θα ακολουθήσουν άλλες 17, σε βάθος 100 μέτρων στις οποίες θα τοποθετηθούν σωλήνες με υγρό που θα εξασφαλίζει την ψύξη του κτιρίου το καλοκαίρι και τη θέρμανση το χειμώνα, αξιοποιώντας σε συνδυασμό με αντλίες θερμότητας τη σταθερή θερμοκρασία του υπεδάφους καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους.

Όπως υπογραμμίζει ο κ. Ζερεφός, είναι η πρώτη φορά που εισάγεται η γεωθερμία σε κεντρικό κτίριο της πρωτεύουσας. «Σε συνδυασμό με την αντικατάσταση των κουφωμάτων, οι ενεργειακές παρεμβάσεις εξασφαλίζουν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση, μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και πλήρη ενεργειακή αυτονομία για ένα ιστορικό κτίριο της Αθήνας» συμπληρώνει.

Το who is who της Λουίζας Καραπιδάκη

Η Λουϊζα Καραπιδάκη, σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Στρασβούργο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές (Master I, Master II) στη Σορβόννη, Παρίσι 1.

Εργάστηκε ως επιμελήτρια και διευθύντρια στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και από το 1997 εργάζεται στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, υπεύθυνη της μουσειακής συλλογής και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Eπιμελήθηκε εκθέσεις της Ακαδημίας: «Ελευθερίας αφηγήσεις. Η Ακαδημία Αθηνών τιμά το 1821», 2022, «Οι Ακρίτες της Ευρώπης», (2004-2006) Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών & Θεσσαλονίκης, Γαλλία: Μουσείο Λαϊκής Τέχνης & Παράδοσης, Παρίσι, Μασσαλία, Ισπανία: Βαρκελώνη & Γηρόνα. «Ελαίας εγκώμιον» (2004-2007), Μέγαρον Ακαδημίας, Μουσείο Γ. Κατσίγρα Λάρισα, Ιωάννινα, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ.

Είναι μόνιμη συνεργάτις των Εθνογραφικών Μουσείων MUCEM (Musée des civilisations de l’Europe et de la Méditerranée), Μασσαλία, Γαλλία/ Μουσείου Kresow, Lubaczow, Πολωνία.

Έχει σχεδιάσει μία σειρά μονοθεματικών μουσείων στην Ελλάδα (Μουσείο του Άρτου στην Αμφίκλεια, Μουσείο του Δάσους στο Προκόπι Ευβοίας, Μουσείο των Ακριτών της Ευρώπης στην Παλαιόχωρα Χανίων Κρήτης, Λαογραφικό Μουσείο Σάμης στην Κεφαλονιά, Μουσείο Μαριανών Αδελφών και Λεοντείου Λυκείου στην Αθήνα) και έχει εκπονήσει μελέτες για υπό κατασκευή Μουσεία: το Μουσείο του Παιδιού στην Ξάνθη, το Μουσείο του Ποιμενικού βίου στον Ομαλό της Κρήτης, κ.ά.

Έχει επιμεληθεί εκθέσεις (εθνογραφικές, ιστορικές, αρχαιολογικές και τέχνης) και καταλόγους σε μουσειακούς χώρους τέχνης σε Ελλάδα, Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Πολωνία, Βέλγιο, Βρετανία, Μαρόκο, Βουλγαρία, Φινλανδία, Ουγγαρία, ΗΠΑ.

Είναι μέλος της ομάδας σχεδιασμού διεθνών εκθέσεων: “Rural Heritage and Collective Identity. Building the sustainability of rural communities”, Πολωνία, Βουλγαρία, Ελλάδα 2008, “Ιστορίες  τοπίου, από την παράδοση στην αειφορία”,2009, Ελλάδα, Ιταλία, “The non-silence of the lambs”, Hungarian Open Air Museum, 2014, “Naissance de l’agriculture. Invention des Dieux”, “Ruralités”, “Triade méditerranéenne” “Le Grand mezzé”, Γαλλία, MUCEM, 2012 -2020.

Έχει σχεδιάσει και συγγράψει σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Το βιβλίο «μαθαίνοντας για το λάδι και την ελιά», έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών, πήρε το βραβείο Μοσκόβη 2013.

Έχει λάβει μέρος σε πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα, σε διεθνή συνέδρια και έχει δημοσιεύσει σε επιστημονικά περιοδικά, σε διεθνείς καταλόγους τέχνης και έχει εκπονήσει μονογραφίες σε θέματα τέχνης.

Είναι Πρόεδρος του Μουσείου Κρητικής Εθνολογίας, Πρόεδρος του του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης, Αντιπρόεδρος των Φίλων του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού.

Διάρκεια Έκθεσης: 30/03/2022 έως 30/07/2022

Συντελεστές έκθεσης

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ
Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών
Μιχαήλ Τιβέριος, Χρύσα Μαλτέζου, Πασχάλης Κιτρομηλίδης

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Σωτήρης Ριζάς, Διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού
Χαρίτων Καρανάσιος, Διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού
Ευάγγελος Καραμανές, Διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Λουίζα Καραπιδάκη – Ιστορικός τέχνης. Υπεύθυνη μουσειακής συλλογής του ΚΕΕΛ

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ

Ειρήνη Τσούρη – Προϊσταμένη της Διεύθυνσης της Βιβλιοθήκης Ακαδημίας Αθηνών

Τοποθεσία: Μέγαρο Ακαδημίας Αθηνών, Πανεπιστημίου 28, Αθήνα Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή, 11.00 έως 17.00

Εκπαιδευτικές και ομαδικές ξεναγήσεις κατόπιν επικοινωνίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected]

Ο κατάλογος της έκθεσης διατίθεται από το βιβλιοπωλείο της Ακαδημίας Αθηνών