Λίγες μέρες πριν την έναρξη λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκη, παρουσιάστηκε…
Σπύρος Μαργέτης: Ο Έλληνας φυσικός του Οχάιο επικεφαλής στο μεγαλύτερο πείραμα για τη δημιουργία του σύμπαντος
Χαρακτηρίστηκε ως το μεγαλύτερο πείραμα του κόσμου διότι οι επιστήμονες προσπάθησαν να κάνουν μια αναπαράσταση της Μεγάλης Έκρηξης, η οποία πιστεύουν ότι γέννησε το σύμπαν πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια.
Επικεφαλής αυτού του πειράματος ήταν ο Έλληνας φυσικός Σπύρος Μαργέτης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κεντ του Οχάιο.
Το πείραμα αυτό πραγματοποιήθηκε μέσα στα έτη 2014 έως και το 2016 και σε αυτό το χρονικό διάστημα καταγράφηκαν περίπου 5 δις συγκρούσεις και μελέτησαν αναλυτικά μια προς μια τις τροχιές τους για να ανιχνεύσουν αυτά τα μικρά σωματίδια.
Πιο συγκεκριμένα, ο κυκλικός επιταχυντής RHIC (Relativistic Heavy Ion Collider) μήκους 4 χλμ. με 1.740 υπεραγώγιμους μαγνήτες που ψύχονται με υγρό ήλιο κοντά στο απόλυτο μηδέν (–273 βαθμοί Κελσίου), αναπαρήγαγε τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τις πρώτες στιγμές δημιουργίας του σύμπαντος.
Με την επίτευξη της ακραίας θερμοκρασίας υπό του μηδενός, οι μαγνήτες λειτούργησαν με μηδενική απώλεια ενέργειας και οι φυσικοί εισήγαγαν από αντίθετες κατευθύνσεις δέσμες ιόντων χρυσού οι οποίες θα συγκρούστηκαν μετωπικά, σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Αυτές οι συγκρούσεις παρήγαγαν θερμοκρασίες στο άλλο άκρο της κλίμακας – κάπου 4 τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, ή 250.000 φορές οι συνθήκες που επικρατούν στον πυρήνα του Ήλιου, καθώς και υπέρπυκνη ύλη.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα κουάρκ που βρίσκονται παγιδευμένα στο εσωτερικό των νουκλεονίων να ελευθερώνονται, σχηματίζοντας «ατμούς» από κουάρκ σε μια διαδικασία «βρασμού» σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Πρόκειται για το λεγόμενο «κουάρκ-γκλούον πλάσμα» (quark-gluon plasma), μια κατάσταση που είναι ό,τι πιο κοντινό στις συνθήκες που επικρατούσαν στο σύμπαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang).
Ο ανιχνευτής του πειράματος στοίχισε περίπου 20 εκατ. δολάρια, τα οποία χρηματοδότησε η αμερικανική κυβέρνηση για να μελετηθεί η συμπεριφορά των συγκεκριμένων σωματιδίων.
WHO IS WHO
O Σπύρος Μαργέτης γεννήθηκε στο Μεσολόγγι, σπούδασε στην Αθήνα και έφυγε αμέσως για την Αμερική, όπου και εξέλιξε τις σπουδές του στη φυσική.
Η έφεσή του σε αυτόν τον κλάδο ήταν εμφανής ήδη από τότε που ήταν παιδί και αυτή του η προσήλωση μέχρι και την ενηλικίωσή του ήταν που τον οδήγησε στο CERN, λαμβάνοντας μέρος σε ένα από τα μεγαλύτερα πειράματα στον κόσμο.
Σήμερα είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Κεντ στο Οχάιο της Αμερικής και πλέον μετά από αρκετά μικρά και μεγάλα πειράματα συγκαταλέγεται σε εκείνους τους Έλληνες επιστήμονες που διαπρέπουν στο εξωτερικό και μας κάνουν περήφανους με τις επιτυχίες τους.
Εκτός από το σπουδαίο πείραμα με τον Σχετικιστικό Επιταχυντή Βαρέων Ιόντων (RHIC) στο Brookhaven της Νέας Υόρκης, ο Σπύρος Μαργέτης έχει υπάρξει από τους κύριους ερευνητές σε προηγούμενα πειράματα που «έτρεξαν» στον RHIC, όπως για παράδειγμα αυτό κατά το οποίο, μέσω του ανιχνευτή STAR, ανακαλύφθηκε ένα νέο αντινουκλεόνιο – μια αρνητικά φορτισμένη κατάσταση της αντιύλης που περιείχε ένα αντιπρωτόνιο, ένα αντινετρόνιο και ένα σωματίδιο αντι-Λάμδα. Είναι επίσης το πρώτο αντινουκλεόνιο που περιέχει ένα αντι-παράξενο κουάρκ – ένα εξωτικό σωματίδιο αντιύλης.
Ο κ. Μαργέτης παρότι έχει διαγράψει μία αξιέπαινη καριέρα στο εξωτερικό δεν ξεχνά ποτέ τη γενέτειρά του, στην οποία επιστρέφει και διεξάγει σημαντικές ομιλίες. Πιο πρόσφατη ήταν σε μία ημερίδα για την μοντέρνα Φυσική στο Μεσολόγγι, όπου ο κ. Μαργέτης ανακοίνωσε την υιοθεσία δυο σχολείων της περιοχής από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο προκειμένου να ενισχυθεί η διδασκαλία των φυσικών επιστημών στους μαθητές και να τους έχουν ενήμερους για ό,τι συμβαίνει στο χώρο της Φυσικής και της Αστρονομίας γενικότερα.
