Στις 16 Δεκεμβρίου 1940, το αμερικανικό περιοδικό LIFE δημοσιεύει στο…
Η ελληνική τέχνη στα καλύτερα της στο Greek sale του οίκου Bonham’s – Τοπ λοτ σπουδαίο έργο του Εγγονόπουλου από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου (ΦΩΤΟ)
Πιστός στο ραντεβού του με τη σύγχρονη ελληνική τέχνη ο οίκος Bonham’s, διοργανώνει στις 15 Νοεμβρίου, το φθινοπωρινό Greek sale, με έργα σπουδαίων καλλιτεχνών.
Στη διάθεση των συλλεκτών θα τεθούν συνολικά 88 έργα ζωγραφικής και γλυπτικής που φέρουν πολύ δυνατές υπογραφές: Τσαρούχης, Παύλος, Τάκις, Ακριθάκης, Φασιανός, Λύτρας, Εγγονόπουλος, Γκίκας , Κεσσανλής, Παρθένης , και πολλοί ακόμα.
Τοπ λοτ στη δημοπρασία ο πίνακας “Λεπτομέρειες του μηχανισμού μιας Εθνεγερσίας” του Νίκου Εγγονόπουλου.
Πρόκειται για ένα σπουδαίο, έργο, εμβληματικό δείγμα της υπερρεαλιστικής ζωγραφικής του Εγγονόπουλου, από αυτά που σπάνια βγαίνουν σε δημοπρασία. Το έργο δημιουργήθηκε το 1939 και άνηκε στη σημαντική συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου.
Ο κριτικός τέχνης Α. Ξύδης σημείωσε: «Σε αυτό το έργο, ο Εγγονόπουλος συμπεριέλαβε στο δικό του στυλ υπογραφής μερικά από τα στοιχεία που αποτελούν τον «μηχανισμό»της εξέγερσης ενός έθνους. Ενώ η διευθύντρια της εθνικής πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα σημειώνει στον κατάλογο των Bonham’s: “Οι φιγούρες που απεικονίζει ο Εγγονόπουλος στο έργο θα μπορούσε να πει κανείς ότι προέρχονται από τα έργα του Τζόρτζιο ντε Κίρικο, αλλά είναι αναμφισβήτητα ελληνικά, θυμίζοντας τους Μινωίτες που αποθανατίστηκαν στις τοιχογραφίες της Κνωσού και τους πρώτους κούρους, παραπέμποντας στην ψηλή και λεπτή φόρμουλα των βυζαντινών αγίων που είναι εμφανής και στο έργο του Ελ Γκρέκο. Η τιμή εκτίμησης του έργου του Εγγονόπουλου είναι 110.000-170.000 ευρώ (100.000 – 150.000 λίρες)
Σε αυτή τη δημοπρασία το φιλότεχνο κοινό θα έχει την ευκαιρία να διεκδικήσει και τρία σημαντικά έργα τα οποία βρίσκονταν για πολλές δεκαετίες κρυμμένα σε ιδιωτικές συλλογές.
Το πρώτο είναι η “Εκκλησία του Αγίου Μάρκου,-Τήνος” ( εκτίμηση: 56.000 – 79.000 ευρώ) του Νικολάου Λύτρα .
Ο συγγραφέας, ποιητής και κριτικός Ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος κατέταξε την εκκλησία του Αγίου Μάρκου, μεταξύ των καλύτερων έργων του ζωγράφου. Το καλοκαίρι του 1923 ο Λύτρας επισκέφτηκε την Τήνο, το νησί του πατέρα τουΗ περίπλοκη ακτογραμμή του νησιού έγινε πηγή έμπνευσης για τον καλλιτέχνη, ο οποίος δημιούργησε μια σειρά από εξαιρετικά τοπία.
Το έργο κοσμούσε στο παρελθόν την οικία Στρίγγου στον Πειραιά ενώ τώρα βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη του ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Το δεύτερο είναι το έργο του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα “Κορνίζες” (56.000 – 79.000 ευρώ). Χαμένο για πάνω από μισό αιώνα , πρόσφατα ανακαλύφθηκε σε ιδιωτική συλλογή στην Αθήνα, αυτή του προσωπικού του φίλου και διακεκριμένου κριτικού τέχνης Ε. Τεριάντ. Ο πίνακας εμφανίστηκε τελευταία φορά στην ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στο Παρίσι το 1927.
Το 1926, ο Γκίκας, που είχε μετακομίσει στο Παρίσι τρία χρόνια νωρίτερα, εγκατέλειψε τα πορτραίτα, το γυμνό και τα τοπία, για να επικεντρωθεί στις εσωτερικές απόψεις, στο πνεύμα των πρωτοποριακών κινήσεων των αρχών του 20ου αιώνα, τόσο σε στυλ όσο και σε θέμα , εμπνευσμένος από τους μεταφυσικούς χώρους του Ντε Κίρικο, ή τους ψυχολογικά έντονους εσωτερικούς χώρους του Ματίς.
Ένα ωραίο προϊόν αυτού του δημιουργικού έτους, οι “Κορνίζες” παρουσιάζουν μερικές απόψεις πλαισίων και καμβάδων γεμάτων που βρίσκονται στο στούντιο, στο σπίτι του Ghika στο Παρίσι, στην οδό Rue Denfert Rochereau 40.
Και τέλος το “Σπίτι Ψαράδων δίπλα στο νερό- Martigues” (22.000 – 34.000 ευρώ) του Μιχάλη Οικονόμου με προέλευση από την πρώτη ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στο Παρίσι το 1913 στη γκαλερί Marcel Bernheim. Το έργο ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε μία ιδιωτική συλλογή στην Αθήνα και πραγματικά αποτελεί σπουδαίο εύρημα καθώς μας δίνει έξτρα στοιχεία για τη συνολική δουλειά του καλλιτέχνη.
Ο Οικονόμου ταξίδεψε σε όλο το νότο της Γαλλίας, ειδικά στην περιοχή γύρω από το Martigues, εκεί που απεικονίσε τις ξεπερασμένες παραθαλάσσιες κατασκευές αρθρωμένες με αίσθηση γλυπτικής σταθερότητας και μονιμότητας. Επανεξετάζοντας τη ζωγραφική του καλλιτέχνη το 1913 στο Παρίσι, ο κριτικός τέχνης Α. Σάλμον σημείωσε: «Ο Οικονόμου είναι ζωγράφος τοπίου μεγάλης αξίας».
Στη δημοπρασία θα διατεθεί η εξαιρετική ελαιογραφία “Τοπίο” του 1899 (34.000 – 56.000) του Κωνσταντίνου Παρθένη (1878-1967) που συμπεριλαμβάνεται σε εκείνα τα έργα που με απλές αναπαραστάσεις δημιουργεί δυνατά συναισθήματα που αιωρούνται σε μια ποιητική και ρομαντική ατμόσφαιρα.
Στα τοπ λοτ της πώλησης περιλαμβάνεται το έργο του Δημήτρη Γαλάνη “Νεκρή φύση με βιβλίο”, (13.000 – 20.000)
Στο αιώνιο φως της Ελλάδας παραπέμπει το ζεστό φως που διαχέει την σκηνή που απεικονίζει ο πίνακας “Πωλητής λουλουδιών στον Παρθενώνα” του Θεόδωρου Ράλλη, που ο οίκος έχει θέσει στα τοπ λοτ της πώλησης. Η τιμή εκτίμησης του έργου είναι 28.000 – 39.000.
Τέλος στα τοπ έργα της δημοπρασίας ο οίκος περιλαμβάνει το έργο του Αλέκου Φασιανού, “Καλοκαιρινή αγάπη” (34.000 – 56.000) .
O Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989), δεν θα μπορούσε να λείπει από τη δημοπρασία των Bonham’s, καθώς είναι το “αγαπημένο παιδί” του οίκου. Αυτή τη φορά εκπροσωπείται με διάφορα έργα, όπως το Ίριδες (28.000 – 39.000 ευρώ) και κάποια έργα που αντικατοπτρίζουν την πολυετή του ενασχόληση με την ανδρική φιγούρα, “Νέος με λευκή φανέλα” ( 17,000 – 22,000 ευρώ), και “Πορτραίτο Νέου” (13.000 – 17.000 ευρώ), “Νέος ξαπλωμένος στο κρεβάτι με τσιγάρο”, (6.700-9.000 ευρώ). Στη δημοπρασία θα διατεθούν και δύο ανδρικά γυμνά του Τσαρούχη: ‘Νέος με γάζα” και “Νέος που κρατά ένα ποτήρι” με τιμή εκτίμησης 22.000-28.000 το κάθε ένα.
Καθώς η μοντέρνα τέχνη κερδίζει διαρκώς έδαφος στις δημοπρασίες σημειώνοντας τιμές ρεκόρ, έργα όπως του Αλέξη Ακριθάκη “Πορτραίτο της Νίκης”, του Τakis “Pendule Musicale”, του Παύλου “Κάλστες”, του Γιώργου Λάππα “Λευκός ακροβάτης”, παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον.
Επίσης αυξημένο ενδιαφέρον παρουσιάζει το έργο του ‘Αγγελου (Παναγιώτου) “Κορίτσι με Φρούτα” (34.000-45.000 ευρώ) . Θυμίζουμε ότι το έργο του Άγγελου “Γυναίκα με τα περιστέρια” πουλήθηκε στο ανοιξιάτικο greek sale , των Bonham’s , τον περασμένο Απρίλιο , σε τιμή ρεκόρ που ξεπέρασε τις 130.000 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά ο οίκος Bonham’s θα συμπεριλάβει στην δημοπρασία έργο που δεν φέρει την υπογραφή Έλληνα. Ο λόγος για την “Κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου” του Άντι Γουόρχολ που θα διατεθεί με τιμή εκτίμησης 45.000-67.000 ευρώ.
Στην δημοπρασία περιλαμβάνονται επίσης έργα των: Θεόδωρου Ράλλη, Συμεών Σαββίδη, Ιωάννη Πούλακα, Περικλή Πανταζή, Θέοφραστου Τριανταφυλλίδη Κωσταντίνου Μαλέα, Δημήτρη Γαλάνη, Σπύρου Βασιλείου, Αλέκου Κοντόπουλου, Γιάννη Σπυρόπουλου, Θάνου Τσίγκου, Αργύρη Στυλιανίδη, Γιάννη Γαϊτη, Θεόδωρου Στάμου, Νίκου Κεσσανλή, Βλάση Κανιάρη, Παναγιώτη Τέτση, Κώστα Τσόκλη, Δημήτρη Μυταρά κ.α.