Ποια είναι η Αγνοδίκη της αρχαιότητας – Ντυνόταν άνδρας για να ξεγεννήσει τις γυναίκες – Αποκάλυπτε την ταυτότητα της γιατί ντρέπονταν να τις εξετάσουν οι γιατροί

Τον 4ο αιώνα π.Χ. στην αρχαία Αθήνα, η Αγνοδίκη παρατήρησε ότι πολλές γυναίκες που ήταν έτοιμες να γεννήσουν πέθαιναν, γιατί από ντροπή δεν πήγαιναν να εξεταστούν από άνδρες. Αποφάσισε τότε να σπουδάσει ιατρική, αν και γνώριζε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να τη φέρει αντιμέτωπη με τη θανατική ποινή. Μεταμφιεσμένη σε άνδρα μαθήτευσε γυναικολογία και μαιευτική δίπλα στον διάσημο γιατρό Ηρόφιλο στην Αλεξάνδρεια, ενώ γυρνώντας στην Αθήνα άρχισε να ασκεί το επάγγελμα, πάντα μεταμφιεσμένη. Στις γυναίκες, ωστόσο, αποκάλυπτε την πραγματική της ταυτότητα ζητώντας παράλληλα να μην αποκαλύψουν το μυστικό της. Όλο και περισσότερες έγκυες άρχισαν να την εμπιστεύονται, με συνέπεια οι άνδρες γιατροί της εποχής να αντιδράσουν και να τη συκοφαντήσουν ισχυριζόμενοι ότι σύναπτε εξωσυζυγικές σχέσεις με τις κυρίες που εξέταζε. Με βάση αυτές τις ψεύτικες κατηγορίες συνελήφθη και οδηγήθηκε σε δίκη, κατά την οποία αποκάλυψε την πραγματική της ταυτότητα. Στο τέλος αθωώθηκε, πετυχαίνοντας κάτι που την εποχή εκείνη φαινόταν εξωπραγματικό: την αλλαγή της νομοθεσίας ώστε να επιτρέπει στις γυναίκες της αρχαίας Αθήνας να σπουδάζουν την ιατρική και να εξασκούν το ιατρικό λειτούργημα.

Την περίπτωση της Αγνοδίκης παρουσίασαν -μεταξύ άλλων- στη Ρώμη, οι μαθήτριες και οι μαθητές του 3ου Γυμνασίου Μίκρας, σε σχολεία από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Σκωτία, κατά τη συμμετοχή τους, με θέμα τη ζωή των γυναικών στην Αθήνα και τη Ρώμη, στο 8ο Ευρωπαϊκό Μαθητικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγο καιρό, με τίτλο «Αθήνα- Ρώμη: Ένα Μακραίωνο Ταξίδι (509 π.Χ. – Σήμερα). Ιστορία, Πολιτισμός, Κοινωνικοί και Πολιτικοί Θεσμοί, Δημοκρατία».

Στην αρχαία Ελλάδα, άλλωστε, όπου οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών υπήρχαν από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, έζησαν η μητέρα του Πλάτωνα, η Περικτιόνη, συγγραφέας και η ίδια, μαθήτρια του Πυθαγόρα, η φιλόσοφος Λασθένια, η ιέρεια Διοτίμα που δίδαξε στον Σωκράτη τα μυστήρια του Έρωτος ως πόθου και κινήτρου για το ωραίο και το αληθινό και η Υπατία, νεοπλατωνική φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός που δολοφονήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

«Τα παιδιά μίλησαν για τις γυναίκες αυτές, ενώ παρουσίασαν αποσπάσματα από την Πολιτεία του Πλάτωνα, στα οποία ο Σωκράτης συζητά με τον Γλαύκωνα και αναφέρεται με πολύ θετικά λόγια στη γυναίκα» επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η εκπαιδευτικός, θεολόγος, Κυριακή Χατζάκου. Η ίδια αναφέρει ότι μέσα από την παρουσίαση των μαθητών, τονίστηκε πως παρότι μόνο οι άνδρες είχαν δικαίωμα στην εκπαίδευση, δεν έλειψαν από την αρχαία Αθήνα οι γυναίκες ερευνήτριες και φιλόσοφοι.

Στην αρχαία Ρώμη, από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες απολάμβαναν πολύ περισσότερες ελευθερίες όμως θεωρούνταν ιδιοκτησία του άνδρα ή του πατέρα τους. Αργότερα οι γυναίκες των ανώτερων κοινωνικών τάξεων απέκτησαν πολλά θεσμοθετημένα δικαιώματα. Σε αυτό το πλαίσιο, τα παιδιά από τη Μίκρα απήγγειλαν απόσπασμα ποιήματος του ποιητή Οβίδιου, ο οποίος αντί να εκθειάζει τις μάχες του Ρωμαίου αυτοκράτορα, έγραφε για τις γυναίκες και τον έρωτα, λέγοντας χαρακτηριστικά, μεταξύ άλλων, ότι «κάποιοι ποιητές προτιμούσαν απλώς να γράφουν το Roma …ανάποδα …Amor».

Στο ερώτημα ποιος ήταν ο λόγος που αποφασίστηκε η συμμετοχή του σχολείου στη διοργάνωση να έχει ως κεντρικό θέμα τη θέση των γυναικών στην κοινωνία, η κ. Χατζάκου απαντάει ότι τα παιδιά ενδιαφέρονται για το ρόλο της γυναίκας σήμερα. «Στην τάξη διαβάσαμε για τις αρχαίες αλλά και για τις νεότερες γυναίκες, για το πώς σήμερα η γυναίκα έχει υποστεί αυτό που έλεγε ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ότι παλαιότερα οι άνδρες νομοθετούσαν και γι αυτό όλοι οι νόμοι είναι κατά των γυναικών. Κάναμε συζητήσεις για το bullying που δέχεται ακόμη και σήμερα η γυναίκα, ηθικό και σωματικό» αναφέρει. Η ίδια σχολιάζει ότι «στο τέλος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, έρχεται ο Χριστός και δίνει θέση στη γυναίκα» και προσθέτει ότι «στο πρόσωπο της ίδιας της Παναγίας, η γυναίκα δικαιώνεται πλήρως».

Σε ό,τι αφορά τις νέες γενιές και τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τη θέση της γυναίκας σήμερα, θεωρεί πως πολλά παιδιά έχουν μεγάλη ωριμότητα και καταλαβαίνουν απολύτως ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ίσοι, με σεβασμό και αγάπη. Εκτιμά ακόμη ως πολύ σημαντική την ενασχόλησή τους στο σχολικό περιβάλλον με το συγκεκριμένο ζήτημα. «Τα παιδιά δεν έχουν όλα τα ίδια βιώματα. Κάποια παιδιά έχουν δύσκολα βιώματα μέσα από την οικογένεια στην οποία μεγαλώνουν. Με τη μελέτη του θέματος μπορούν να συγκροτήσουν τα ίδια την άποψή τους και διοργανώσεις όπως το Ευρωπαϊκό Μαθητικό Συνέδριο εδραιώνουν μέσα στην ψυχή τους ότι η θέση της γυναίκας είναι υψηλή και μέσα στην κοινωνία και μέσα στην οικογένεια. Το γεγονός αυτό βοηθάει τα παιδιά να πατούν στο έδαφος καλύτερα ώστε στη μετέπειτα ζωή τους να δημιουργήσουν σχέσεις» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Την καθοδήγηση της δεκαπενταμελούς ομάδας μαθητών και μαθητριών ανέλαβαν η κ. Χατζάκου και οι εκπαιδευτικοί Νίτσο Όλγα (Φιλόλογος Αγγλικής) και Τσακαλίδου Σοφία (Φιλόλογος Γερμανικής), ενώ το σχολείο διακρίθηκε στο συνέδριο και απέσπασε θετικά σχόλια από τους συνέδρους και την οργανωτική επιτροπή.