Topwoman η Χρυσοξένη Προκοπάκη, δημιουργός του εκδοτικού οίκου «Στίξις»: Πώς είναι να εκδίδεις & να γράφεις βιβλία μέσα στην «θύελλα» του ψηφιακού μας κόσμου;

Η Χρυσοξένη Προκοπάκη γεννήθηκε το 1981 στο Ρέθυμνο και ζει στην Αθήνα.

Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Αθηνών (Ψυχολογία) και συγγραφέας.

Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες, ενώ το 2012 εκδόθηκε η πρώτη της νουβέλα “Μέλαινα χολή”.

Το 2017 ίδρυσε τις εκδόσεις Στίξις.

Παρακάτω ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη στην Αλεξία Καλογεροπούλου, όπως δημοσιεύτηκε στο booksitting.gr

Κυρία Προκοπάκη, αφού σας καλωσορίσω στο Σαλόνι του BookSitting, θα ήθελα να σας ζητήσω να μας πείτε δυο λόγια για τις εκδόσεις Στίξις. Πώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία τους και πώς επιλέξατε το όνομά τους;

Η ιδέα ήρθε πολύ φυσικά, σαν να την κυοφορούσα από πάντα. Συνέτειναν και οι συγκυρίες, για να γίνει η αρχή το 2017. Τα πρώτα βιβλία ήταν το μυθιστόρημα που μόλις είχα ολοκληρώσει, Μια τυχαία Ιφιγένεια, και η νουβέλα του Γιώργου Δουατζή Ο μουσουργός. Το ζητούμενο ήταν να δημιουργήσω έναν «χώρο συνάντησης» ανθρώπων, όπου μέσα από τα έργα μας θα δώσουμε ένα στίγμα, μια παρουσία που να έχει νόημα σε σχέση με την εποχή και την κοινωνία.

Απορρίψαμε αρκετά ονόματα για να καταλήξουμε στο «Στίξις». Η λέξη αυτή, για μένα, έχει  μια ένταση και μια απλότητα συγχρόνως. Και αυτά τα στοιχεία θέλω να αποτυπώνονται με  κάποιον τρόπο στα βιβλία που εκδίδουμε, τόσο στο εξώφυλλο όσο και στο περιεχόμενο. Και επίσης, θεωρώ ότι τα σημεία στίξης παίζουν σημαντικό ρόλο σ’ ένα κείμενο, καθορίζουν πολλές φορές το νόημα μιας πρότασης.

Ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα, δεδομένου του επιχειρηματικού πλαισίου στη χώρα μας και του εκδοτικού κατεστημένου;

Πράγματι το επιχειρηματικό πλαίσιο που επικρατεί και το εκδοτικό κατεστημένο είναι αποθαρρυντικά για ένα τέτοιο εγχείρημα. Ο ενθουσιασμός μου όμως ήταν μεγαλύτερος. Όταν εκπροσωπείς έναν μικρό εκδοτικό οίκο, είναι δύσκολο, αλλά όχι ανέφικτο να επιβιώσεις στον χώρο. Το βιβλίο βέβαια είναι κι αυτό ένα προϊόν και ο ανταγωνισμός μεγάλος. Χαίρομαι που έχω συναντήσει αυτά τα χρόνια ανθρώπους εμπνευσμένους, με ιδέες και όρεξη, ανθρώπους που πίστεψαν σε μένα, με στήριξαν και αναγνώρισαν την ποιότητα των βιβλίων μας. Έχω γνωρίσει όμως και «πνευματικούς» ανθρώπους με συμπεριφορά ανταγωνιστική και μικρόψυχη που με απογοήτευσαν. Δυστυχώς, πολλές φορές εκλείπει ακόμα και η στοιχειώδης ευγένεια.

Επτά χρόνια αργότερα, πώς αποτιμάτε την πορεία των εκδόσεων Στίξις; Είστε ευχαριστημένη;

Θα έλεγα ότι είναι θετική η αποτίμηση αυτών των ετών, αν κρίνω και από τις κριτικές που έχουν γραφεί για τα βιβλία μας και από την αποδοχή των αναγνωστών. Αυτά μεγαλώνουν το αίσθημα της ευθύνης μου και με κάνουν να τολμώ περισσότερα όσο δύσκολες κι αν είναι οι συνθήκες.

Τι βιβλία εκδίδουν οι εκδόσεις Στίξις και με ποια κριτήρια;

Αυτά τα επτά χρόνια έχουμε εκδώσει σαράντα δύο βιβλία, κυρίως ποίηση και πεζογραφία (ελληνική και ξένη) αλλά και κάποια θεατρικά και δοκίμια. Τα κριτήρια είναι ο ιδιαίτερος τρόπος γραφής, τα νοήματα που φέρει το έργο, η αξιοπρόσεκτη ματιά του συγγραφέα.

Τα ποιητικά βιβλία έχουν κεντρικό ρόλο στις εκδοτικές επιλογές σας, παρότι δεν θεωρούνται εμπορικά. Είναι μια προσωπική σας προτίμηση;

Η ποιητική παραγωγή είναι πολύ μεγάλη, αλλά η ποιότητα δυσανάλογα μικρή. Παρότι έχετε δίκιο, η ποίηση δεν «πουλάει», προσπαθούμε να δίνουμε το στίγμα μας με ποιητικά βιβλία που έχουν λόγο ύπαρξης. Όσο μπορούμε, βλέπουμε το βιβλίο ως περιεχόμενο και τροφή πνευματική, και όχι ως εμπορικό προϊόν.

Το 2024 εγκαινιάσατε τη νέα σειρά «μικρή στίξις», κάνοντας την αρχή με τέσσερα πολύ ενδιαφέροντα βιβλία μικρού μεγέθους. Θα θέλατε να μας πείτε περισσότερα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νέας σειράς και ποια ανάγκη ήρθε να καλύψει;

Η νέα σειρά έρχεται με πρόθεση να δώσει στους αναγνώστες μικρά σε μέγεθος βιβλία, εύχρηστα, με ιδιαίτερο περιεχόμενο. Τα πρώτα τέσσερα βιβλία που κυκλοφορούν -και θα παρουσιάσουμε στις 8 Μαρτίου στον Ιανό– έχουν το καθένα εντελώς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ως προς την ουσία και ως προς την αισθητική πρόταση εξωφύλλων. Η ανάγκη που καλύπτει η «μικρή στίξις» είναι αυτή της εποχής, που κινείται με πρωτόγνωρη ταχύτητα ως προς τη διάχυση πληροφοριών, και απαιτεί κείμενα μικρά σε όγκο, εύληπτα, που προσφέρουν αισθητική απόλαυση και τροφοδοτούν τη σκέψη.

Ανάμεσα στα τέσσερα μικρά βιβλία της σειράς «μικρή στίξις» περιλαμβάνεται και ένα δικό σας, με τίτλο Αβαρής. Τι αφορά αυτό το βιβλίο και γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο;

Ο Αβαρής ουσιαστικά είναι τρεις μονόλογοι. Είναι τρεις διαφορετικές φωνές που ακούγονται σαν μία κραυγή. Αφορά ένα εσωτερικό ταξίδι. Ποιος είναι ο δικός μου ρόλος, η ευθύνη μου μέσα στην κοινωνία και τι ρόλο παίζει η κοινωνία στη δική μου ζωή; Υπάρχουμε πάντα σε σχέση με τους άλλους. Και αυτό κάποιες φορές είναι αφόρητο. Μιλάει για το βάρος που καλείται να σηκώσει στους ώμους του καθημερινά ο άνθρωπος, αναφέρεται στην ελαφρότητα που επιζητά και τόσο δύσκολα μπορεί να κατακτήσει. Έτσι προέκυψε και ο τίτλος Αβαρής.

Πώς βλέπετε το εκδοτικό τοπίο σήμερα στη χώρα μας αλλά και διεθνώς; Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης; Τι θα προτείνατε;

Πραγματικά δυσκολεύομαι να προσδιορίσω επαρκώς το εκδοτικό τοπίο. Είναι τόσο ευμετάβλητο πια. Δεν μπορώ να το δω ξεχωριστά από την κοινωνία, όπως αυτή διαμορφώνεται, και τις ανάγκες που ανακύπτουν συνεχώς. Ο τρόπος ζωής και οι ρυθμοί της καθημερινότητας μας κάνουν να αναπροσαρμοζόμαστε διαρκώς. Διαδίκτυο, έντυπα, ψηφιακά και ηχητικά βιβλία… Υπάρχουν τα πάντα. Το έντυπο βιβλίο θεωρώ ότι θα έχει πάντα το κοινό του, εκείνους που επιθυμούν μία άλλη σχέση με την ανάγνωση, πιο ουσιαστική, πιο απτή.

Δεν ξέρω τι θα θεωρούσε κάποιος βελτίωση σήμερα στον εκδοτικό χώρο. Για μένα είναι σημαντικό να υπάρχουν αξιόλογα έργα, και φυσικά αποδέκτες αυτών, ανεξάρτητα από τη μορφή του βιβλίου. Η ανάγνωση αποτελεί μοναδική εμπειρία με την οποία θα έπρεπε από νωρίς, από παιδιά, με κάποιον τρόπο, να εξοικειωνόμαστε.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα των εκδόσεων Στίξις και ποια τα δικά σας συγγραφικά σχέδια;

Στα άμεσα σχέδια  είναι ένα δοκίμιο της Κατερίνας Δασκαλάκη, την οποία εκτιμώ πολύ ως άνθρωπο, συγγραφέα και μεταφράστρια. Ετοιμάζουμε βιβλία, ιδιαίτερα ως προς το περιεχόμενο και τη μορφή τους. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τη διαφορετικότητα και έναν άτυπο αλλά ουσιώδη διάλογο μέσα από τα έργα.

Όσον αφορά τα δικά μου σχέδια, θα κυκλοφορήσει μέσα στον Μάρτιο το μυθιστόρημα Ημιτελείς. Μία ιστορία που αναφέρεται στις οικογενειακές σχέσεις, με τους ήρωες να προσπαθούν να βρουν και να κατανοήσουν τη θέση τους στον κόσμο.